1. Căn cứ giải quyết ly hôn đơn phương

Ly hôn đơn phương được quy định tại Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:
“ Khi vợ/ chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ/ chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ/ chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.”

Để biết được tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài và mục đích của hôn nhân không đạt là thế nào mời bạn tham khảo tại mục 8 Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP

Khi tòa án xét thấy có đủ căn cứ cho ly hôn thì sẽ giải quyết cho ly hôn, việc giải quyết được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về việc tố tụng dân sự.

Về việc quy định thẩm quyền giải quyết của Tòa án căn cứ theo quy định tại Điều 33 Bộ luật tố tụng dân sự : Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là Tòa án nhân dân cấp huyện) có thẩm quyền giải quyết sơ thẩm đối với những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình

2. Trình tự, thời gian giải quyết ly hôn đơn phương

“Điều 167. Thủ tục nhận đơn khởi kiện
... Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Toà án phải xem xét và đưa ra một trong các quyết định sau
1. Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của mình”

Tại Điều 171 quy định thụ lý vụ án:
- Sau khi nhận đơn khởi kiện và tài liệu kèm theo, nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án thì Toà án phải thông báo cho người khởi kiện biết để họ đến cơ quan thi hành án dân sự làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí
- Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Toà án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, đương sự phải đóng tiền án phí sơ thẩm đúng tại cơ quan chức năng
- Toà án nhận thụ lý vụ án sau khi nguyên đơn nộp biên lai nộp tiền tạm ứng án phí.
- Trong trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí, thì Toà án phải thụ lý vụ án ngay khi nhận được đơn khởi kiện và tài liệu hợp lệ kèm theo

Kể từ khi thụ lý trong thời hạn 03 ngày làm việc, Chánh án Tòa án sẽ phân định Thẩm phán giải quyết vụ án, và thông báo cho đương sự, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan và Viện Kiểm Sát cùng cấp về việc thụ lý bằng văn bản

Kể từ ngày nhận được văn bản thông báo trong thời hạn 15 ngày, người được thông báo phải gửi cho Tòa án văn bản ghi ý kiến của mình đối với yêu cầu của người khởi kiện và tài liệu kèm theo.

Trong thời gian chuẩn bị xét xử, Tòa án sẽ tiến hành hòa giải đoàn tụ, việc hòa giải sẽ được tiến hành 2 - 3 lần, nếu trong phiên hòa giải, hai bên thống nhất được việc đoàn tụ, không muốn ly hôn nữa thì Tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Hoặc nếu không hòa giải được, tòa án sẽ ra quyết định hòa giải không thành và ra quyết định đưa vụ án ra xét xử.

Kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử trong thời hạn một tháng, Tòa án phải mở phiên tòa xét xử công khai (trường hợp có lý do chính đáng thì thời gian này sẽ kéo dài hai tháng)