I. Thủ tục ly hôn vắng mặt

Ly hôn được chia ra làm 2 loại: ly hôn thuận tình và ly hôn đơn phương. Ly hôn đơn phương là chấm dứt mối quan hệ hôn nhân dựa trên yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng, do đó có rất nhiều trường hợp  người vợ hoặc người chồng bị yêu cầu ly hôn (sau đây sẽ gọi chung là bị đơn) sẽ không chịu hợp tác và không tham gia phiên tòa.

Thủ tục ly hôn vắng mặt là thủ tục ly hôn trong đó một bên đương sự không có mặt tại phiên tòa, khi này thủ tục ly hôn vắng mặt sẽ được thực hiện theo trình tự, thủ tục tố tụng được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự.

Trong một vụ án/vụ việc ly hôn có thể xảy ra hai trường hợp: trường hợp vắng mặt của nguyên đơn và trường hợp vắng mặt của bị đơn. Sự vắng mặt của một trong hai bên đương sự sẽ dẫn đến các hậu quả pháp lý khác nhau. Cụ thể:



1. Trường hợp nguyên đơn vắng mặt tại phiên tòa

Tại Điều 199 Bộ Luật Tố tụng dân sự năm 2004 quy định:
- Nguyên đơn phải có mặt tại phiên toà theo giấy triệu tập của toà án; nếu vắng mặt lần thứ nhất có lý do chính đáng thì phải hoãn phiên toà.

- Nguyên đơn được triệu tập lần thứ hai mà vẫn vắng mặt thì bị coi là từ bỏ việc yêu cầu ly hôn và toà án sẽ ra quyết định đình chỉ xét xử vụ án. Trong trường hợp toà án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án , nguyên đơn có quyền khởi kiện lại, nếu thời gian khởi kiện vẫn còn hiệu lực
Như vậy nếu nguyên đơn vắng mặt lần thứ hai thì tòa án sẽ đình chỉ giải quyết ly hôn

- Trong trường nguyên đơn không thể có mặt tại tòa, thì có quyền làm đơn đề nghị tòa cho xét xử vắng mặt.

2. Trường hợp bị đơn vắng mặt tại phiên tòa

Về sự có mặt của bị đơn tại toà được quy định tại Điều 200 Bộ Luật tố tụng dân sự 2004 như sau:
- Bị đơn phải có mặt tại phiên toà theo giấy triệu tập của Toà án; nếu vắng mặt lần thứ nhất có lý do chính đáng thì phải hoãn phiên toà.

- Bị đơn đã được triệu tập lần thứ hai mà vẫn vắng mặt thì Toà án vẫn sẽ tiến hành xét xử vắng mặt bị đơn
Như vậy trong trường hợp bị đơn vắng mặt lần thứ 2 thì tòa án sẽ xét xử vắng mặt bị đơn, thủ tục ly hôn vắng mặt sẽ vẫn tiến hành theo đúng quy định của pháp luật.

- Trong trường hợp bị đơn cố tình vắng mặt thì nguyên đơn có quyền yêu cầu tòa án xem xét giải quyết ly hôn vắng mặt sau khi đã niêm yết tại nơi cư trú theo quy định pháp luật tố tụng dân sự.

Nếu phía bị đơn cố tình che dấu địa chỉ nơi cư trú thì cần đề nghị tòa án xem xét xác định là trường hợp cố tình che dấu nơi cư trú nhằm trốn tránh trách nhiệm, hoặc có thể thông báo cho bị đơn thông qua phương tiện truyền thông tin như báo, đài, tivi, ...

II. Các bước tiến hành thủ tục ly hôn vắng mặt
Giải quyết ly hôn vắng mặt sẽ có thời gian kéo dài hơn các trường hợp ly hôn thông thường. Sau đây là các bước tiến hành thủ tục ly hôn vắng mặt được thực hiện theo quy định tố tụng

1. Thụ lý vụ án.
Sau khi nhận hồ sơ khởi kiện và các chứng từ hợp lệ cùng với việc đóng án phí, lệ phí theo quy định thì tòa án sẽ ra thông báo thụ lý vụ án.

2. Hòa giải và chuẩn bị xét xử.
Tòa án sẽ gửi thông báo về việc tiến hành hòa giải cho nguyên đơn và bị đơn. Tuy nhiên, nếu bị đơn đã được Toà án triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn cố tình vắng mặt thì coi như vụ án ly hôn của không tiến hành hoà giải được

3. Đưa vụ án ra xét xử.
Khi vụ án được đưa ra xét xử, bị đơn có quyền và nghĩa vụ tham gia phiên tòa. Trong trường hợp bị đơn không tham gia phiên tòa khi được tòa án triệu tập thì xử lý theo quy định tại Điều 199 Bộ luật Tố tụng dân sự (sửa đổi 2011).